اسپیرومتری یا دم سنجی روشی مناسب برای اندازه گیری و ثبت ظرفیت تنفسی ریه است. از اسپیرومتری برای اندازه گیری برخی از حجم ها و ظرفیت های شش ها در بیماران ریوی مانند آسم، بیماری های ریوی انسدادی مزمن و بیماری های تحدیدی ریوی جهت تشخیص و ارزیابی شدت بیماری استفاده می شود.

علاوه بر اندازه گیری حجم ها و ظرفیت های ریه می توان سرعت خروج گازها از ریه را نیز توسط آزمون های عملکرد ریه اندازه گیری نمود.

همچنین سنجش های اطلاعاتی درباره باز شدن راه های هوایی، شدت اختلال راه های هوایی و یا اینکه آیا بیمار دچار مشکل راه هوایی کوچک یا بزرگ است به دست می آید.اسپیرومتری همچنین به صورت دوره ای جهت بررسی عملکرد ریه افراد دچار بیماری مزمن و کارگران در معرض بیماری های ریوی انجام می شود.

هدف از انجام اسپیرومتری:

A-اهداف تشخیصی

- کمک به تشخیص آسم

- بررسی میزان پاسخ دهی برونشها در بیماران آسمی

- تشخیص و افتراق بین بیماری های انسدادی ریه و بیماری های تحدیدی ریه

- ارزیابی میزان کاهش عملکرد ریه و تعیین شدن بیماری های ریه

- ارزیابی پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به آسم و سایر بیماری های مزمن مجاری هوایی (مثل COPD) و بیماری های تحدیدی ریه

- پیگیری سیر بیماری در اختلالات ریوی

- کمک به تشخیص بیماری اختلال عملکرد تارهای صوتی

- شناسایی افراد سیگاری پرخطر از نظر ابتلا به COPD

B-غربالگری بیماری های ریوی شغلی

- در معاینات قبل از استخدام جهت تعیین استعداد و قابلیت فرد برای کار مورد نظر

- تشخیص زودرس بیماری های ریوی و عوارض ناشی از کار

- درمان بهنگام و جلوگیری از بیماری های شغل

- توصیه برای تغییر شغل و یا محدود نمودن کار کارگران بیمار

 C-ارزیابی عملکرد ریه قبل از انجام جراحی

- کشف بیماری های ریوی تشخیص داده نشده

- تخمین خطر عمل جراحی

- برنامه ریزی برای مراقبت های قبل و بعد از عمل

- تخمین میزان عملکرد ریه بعد از عمل جراحی

 موارد منع اسپیرومتری

- فشار خون کنترل نشده

- شک به وجود بیماری سل یا سایر عفونت های مسری

- سابقه جراحی قفسه سینه یا شکم در 3 هفته اخیر

- سابقه سکته قلبی یا آنژین ناپایدار در 6 هفته اخیر

- سابقه اخیر سکته مغزی یا آمبولی ریه

- تنگی نفس شدید

- خونریزی ریوی فعال

- جراحی اخیر چشم یا گوش

- سوراخ بودن پرده گوش

- آنوریسم شکمی یا سینه ای

عوامل مداخله کننده در انجام اسپیرومتری:

- بیماری حاد یا سرما خوردگی طی 3 روز گذشته

- عفونت شدید تنفسی مثل آنفولانزا، برونشیت یا پنومونی طی 3 هفته گذشته

- سیگار کشیدن در یک ساعت اخیر

- خوردن غذای سنگین در 1 تا 2 ساعت گذشته

- استفاده از داروهای باز کننده برونش استنشاقی مثل سالبوتامول در 1 ساعت گذشته

- عفونت یا مشکل گوش در 3 هفته گذشته

 مراحل انجام اسپیرومتری

- اندازه گیری و ثبت قد، وزن، سن، جنس و نژاد

- نشستن روی یک صندلی مناسب به حالتی که فرد کاملا صاف و راحت باشد و پاها به زمین محکم بچسبد. (البته در حالت ایستاده نیز می توان تست را انجام داد)

- اتصال گیره بینی جهت جلوگیری از خروج هوا از بینی طی بازدم قوی

- قراردادن دهانی در داخل دهان بطوری که زبان در زیر آن قرار گیرد و لب ها کامل و محکم اطراف آن را احاطه کند.

- ابتدا انجام 3 تا 4 دم و بازدم عادی

- سپس انجام یک دم عمیق و کامل تا انتها و در عین حال سریع

- سپس بلافاصله انجام یک بازدم یا فوت قوی و محکم و سریع (بدون هرگونه فاصله با انتهای دم) و ادامه بازدم تا زمانی که دیگر هوایی از ریه خارج نشود. بازدم باید از همان ابتدا با تمام قدرت انجام شود و تا جایی که امکان دارد ادامه یابد.

- حداقل 3 مانور قابل قبول باید انجام شود.

- در بعضی موارد جهت بررسی پاسخ دهی راه های تنفسی لازم است بیمار 15 دقیقه بعد از مصرف اسپری سالبوتامول مجددا اسپیرومتری را تکرار کند.

 مشخصات دستگاه اسپیرولب

دارای صفحه نمایشگر رنگی 7 اینچی و لمسی

قابلیت ذخیره 10000 تست اسپیرومتری در دستگاه Spirolab

قابلیت ذخیره تا 500 ساعت تست اکسی متری در صورت استفاده از پالس اکسیمتری در دستگاه Spirolab New

دارای پرینتر نصب شده بر روی دستگاه با عملکرد سریع

دارای قابلیت جستجوی پیشرفته یک تست اسپیرومتری از میان تست های اسپیرومتری ذخیره شده

قابلیت انتخاب از بین بیش از 50 پارامتر اسپیرومتری

قابلیت انجام تست اسپیرومتری از راه دور (تله اسپیرومتری)

قابلیت استفاده از توربین فلومتر دائمی و یا یکبار مصرف

قابلیت انجام تست اسپیرومتری به صورت PRE و POST و نیز اکسیمتری

قابلیت اتصال به کامپیوتر از دو طریق USB و یا بلوتوث

دارای برنامه نرم افزاری کاملا پیشرفته (Winspiro Pro) با قابلیت استفاده از امکانات گسترده

قابلیت اتصال و انجام همزمان تست بر روی کامپیوتر و انتقال اطلاعات از دستگاه Spirolab New به کامپیوتر

قابلیت اتصال به پرینتر خارجی از طریق کابل USB

قابلیت نمایش انیمیشن بر روی صفحه نمایشگر برای اطفال

قابلیت استفاده از انواع پروپ اکسیمتری اطفال و یا بزرگسال

استفاده از باتری قابل شارژ در دستگاه

دقت دستگاه:±3درصد یا 50 میلی لیتر

صفحه نمایشگر با رزو لیشن 800×400

ابعاد دستگاه:220×210×51 mm

دارای کیف بسیار زیبا و ایمن

وزن دستگاه:1450 گرم

قابلیت نمایش پارامتر های:

FVC, FEV1, FEV1/FVC, FEV1/VC, PEF, FEF25, FEF50, FEF75, FEF25–75, FEF75–85, Lung Age, Extrapolated Volume, FET, Time to PEF, FEV0.5, FEV0.5/FVC, FEV0.75, FEV0.75/FVC, FEV2, FEV2/FVC, FEV3, FEV3/FVC, FEV6, FEV1/ FEV6, FEV1/PEF, FEV1/ FEV 0.5, FIVC, FIV1, FIV1/FIVC, PIF, FIF25, FIF50, FIF75, FEF50/FIF50, VC, IVC, IC, ERV, IRV, Rf, VE, VT, tI, tE, VT/tI, tE/tTOT, MVV (measured), MVV (calculated).

فیلم نحوه کار با دستگاه